Dzisiaj część II od dr Iwony A. Manikowskiej Happy Clinic

W zależności od rodzaju plamy, wyróżniamy różne przyczyny ich powstawania. Plamy barwnikowe, związane są z produkcją melaniny. Należą do nich m.in.: znamiona i piegi, przebarwienia w rumieniu trwałym oraz odbarwienia (bielactwo).

Piegi, czyli liczne, drobne i nieregularne plamki o zabarwieniu jasno lub ciemnobrązowym, posiadają zwykle osoby młode lub rudowłose i są one najczęściej uwarunkowane genetycznie.

Plamy soczewicowate, przebarwienia większe od piegów, o nieregularnym kształcie, mogą być wywołane przez oparzenie słoneczne. Charakterystyczne plamy soczewicowate występujące na grzbietach rąk i twarzy u osób starszych są konsekwencją wieloletnich ekspozycji na słońce. Częste stosowanie fotochemoterapii, (czyli skojarzonego leczenia światłem ultrafioletowym w połączeniu z chemicznymi substancjami fotouczulającymi) powoduje wystąpienie piegów w okolicach chronionych przed słońcem (wewnętrzna powierzchnia ramion, ud) oraz dużych bardzo ciemnych plam soczewicowatych występujących najczęściej w dolnych częściach tułowia.

Ostuda (melasma) jest to najczęstsze przebarwienie występujące w obrębie skóry twarzy, może występować u mężczyzn jednak najczęściej dotyka kobiet. Powstaje w wyniku promieniowania UV, u osób predysponowanych genetycznie, przy współudziale czynników hormonalnych (ciąża, doustna antykoncepcja) jednak nie odgrywają tu roli wyłącznie estrogeny, a ich połączenie z progesteronem.  Przyczyną powstawania ostudy mogą być również fotouczulające kosmetyki.

Bielactwo występuje na skutek zniszczenia melanocytów, przez własne przeciwciała (autoimmunoagresja), któremu często towarzyszą inne schorzenia autoimmunologiczne takie jak choroby tarczycy, cukrzyca, niedokrwistość złośliwa, choroba Addisona i inne.

Plamy zapalne związane są z przekrwieniem wywołanym stanem zapalnym.  Plamy pozapalne to bardzo częste przebarwienia, które mogą wystąpić u wszystkich, częściej i bardziej nasilone występują u osób o ciemnej karnacji. Powstają w miejscu uprzednio istniejących, ostrych lub przewlekłych zmian zapalnych. Najczęściej pojawiają się po ustąpieniu wykwitów trądzikowych, alergicznych, liszaja płaskiego, tocznia czy łuszczycy.

Plamy naczyniowe, to trwale rozszerzone naczynia (w obrębie twarzy nazywane teleangiektazjami) lub nowotworzenie drobnych naczyń, czyli tzw. naczyniaki płaskie. Powstają po odczynach alergicznych, mogą być nabyte lub wrodzone (tzw. zmiany ogniste) blednące po nacisku.

Istnieją także plamy złogowe powstające w zatruciu rtęcią lub w srebrzycy. Mają ciemnoszary kolor spowodowany odkładaniem się hemosyderyny. Ostatnim rodzajem są plamy zwyrodnieniowe powstałe na skutek zbyt długiej ekspozycji skóry na słońce. Dochodzi tu do zwyrodnienia włókien sprężystych w skórze właściwej.

Rodzaj przebarwienia można precyzyjnie określić poprzez analizę stanu skóry oświetlonej lampą Wood’a, czyli specjalnej lampy kwarcowej używanej przy badaniu przydatków skóry. W zależności od klasyfikacji problemu, lekarz indywidualnie dobiera metody leczenia.

Przebarwienia mogą mieć podłoże genetyczne. Te najczęściej spotykane to piegi, ale mogą się również na skórze pojawiać rożnego rodzaju znamiona. Tego typu zmiany skórne, są wrodzone i wiążą się bezpośrednio z upośledzeniem produkcji melanocytów, lub aktywności komórek barwnikowych. Nie można ich wyleczyć, a jedynie usunąć takie defekty skórne i zapobiec powstawaniu kolejnych.

Kolejna grupa to przebarwienia hormonalne. Pojawiają się one na skórze z powodu nadmiaru lub niedoboru określonych hormonów w ciele kobiety. Często, więc dotykają osoby w okresie menopauzy. Mają też z nimi kłopoty osoby skarżące się na nadczynność tarczycy. Kolejna grupa pań narażona na pojawienie się przebarwień to te, które stosują antykoncepcję doustną.

Przebarwienia wtórne z kolei, to te, które powstają na skutek narażenie skóry na czynniki zewnętrzne. Są one związane z wiekiem, dużym długotrwałym nasłonecznieniem czy nadmiernym korzystaniem z solarium. Mogą też pojawić się u osób, które często miewają stany zapalne skóry a także choroby tj.: trądzik, egzema, łuszczyca, atopowe zapalenie skóry itp. Warto zaznaczyć, że z wiekiem, niektóre partie skóry zaczynają słabiej produkować melanoblasty, co w rezultacie prowadzi do pojawienia się przebarwień.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszam do Happy Clinic Iwona Krędzielak-Manikowska

Kompendium: Część ICzęść III, Część IV